Методическая разработка классного часа

Адыгабзэ я 2-рэ урок

Темэр: Лъык1отэрэ ык1и лъымык1отэрэ глаголхэр. Ухыгъэ ык1и мыухыгъэ глаголхэр.

Мурадыр: 1.Глаголхэр зэрэгощыхэрэр ягъэш1эгъэныр.

2. К1элэеджак1охэм яжабзэ хэгъэхъогъэныр.

3Яхэгъэгу ш1у алъэгъоу п1угъэнхэр.

Нэрлъэгъу 1эпы1эгъур: доскэм теш1ыхьэгъэ схемэр.

Урокым ик1он

I Урокым изэхэщэн.

Темэр, мурадыр ясэ1о.

II Унэмк1э гъэцэк1эным иуплъэк1ужьын.

1. Правилэхэр къясэгъа1о.

Сыда блэк1ыгъэ урокым зэдгъэш1агъэр?

Лъы1эсрэ ык1и лъымы1эсрэ глаголхэр.

Сыда лъы1эсрэ глагол зыфа1орэр?( щысэ къахь)

-Лъы1эсрэ глаголым иподлежащэ эргатив падежым еты, ипэблэгъэ дополнение ц1эе1о падежым еты, гущы1эм пае: 1) Комбайнэм коцыр ехы. 2) К1алэмэ машэхэр ат1ых, чъыгхэр агъэт1ысых. Апэрэ гущы1эухыгъэм-комбайнэм-эргатив падежым ит: пэблэгъэ дополнениер-коцыр-ц1эе1о падежым ит. Ят1онэрэ гущы1эухыгъэм иподлежащэ- к1алэмэ-эргатив падежым ит, пэблэгъэ дополнениехэр- машэхэр, чъыгхэр-ц1эе1о падежым итых.

Сыда лъымы1эсрэ глагол зыфа1орэр ?

-Лъымы1эсрэ глаголым иподлежащэ ц1эе1о падежым еты, гущы1эм пае: Пхъаш1эр мэпхъаш1э. Гъук1эр мэгъук1э.

Лъымы1эсрэ глаголхэм пэблэгъэ дополнение я1эп, ау едзэк1ыгъэ дополнение зи1эхэр ахэтых, гущы1эм пае: Врачыр сымаджэм е1азэ.

Лъы1эсрэ глаголыр ящэнэрэшъхьэм зы пчъагъэм иты зыхъук1э, блэк1ыгъэ уахътэм лъэпсапэу-ы ащ къыпэхьэ, гущы1эм пае: ытхыгъ, ыдыгъ, ылэжьыгъ.

2. Карточкэхэмк1э нэбгырищ 1оф аш1э:

К-1 Глаголхэр къыхэгъэщ, лъы1эса лъымы1эса къэгъэнаф. К1алэр тхылъым еджэ. Пшъашъэр машхэ.

К-2Глаголхэр къыхэгъэщ, лъы1эса лъымы1эса къэгъэнаф. Пшъашъэм джанэ еды. Шак1ом тхьак1умк1ыхьэ къыук1ыгъ.

К-3 Глаголхэр къыхэгъэщ, лъы1эса лъымы1эса къэгъэнаф. К1алэр псынк1эу мачъэ. Хышхор мэуалъэ.

III Темак1эм икъэ1отэн.

Лъык1отэрэ глаголхэм хъурэ-ш1эрэр къагъэлъагъо:мачъэ, къэк1о, едзы, нэмык1хэри.Лъымык1отэрэ глаголхэм пкъыгъом изытет, изэрэщыт къагъэлъагъо: щыт, щыс, уныбжьык1, уеджак1у, ухъупхъ.

Нэмык1 глаголхэм ямыпхыгъэу, гъэнэфагъэ хъурэ-ш1эрэр къэзгъэлъагъорэ глаголхэмухыгъэ глаголхэр ара1о: щыт, щыс, мэбыбы, ыдзыгъ.Мыухыгъэ глаголхэр ухыгъэ глаголхэм япхыгъэх: щытзэ, быбзэ, ыдзынэу. Ахэмэ къагъэлъэгъорэ хъурэ-ш1эрэр мыгъэнэфагъэу щыт.

Гущы1эухыгъэ зыгъэпс хабзэр ухыгъэ глаголыр ары. Мыухыгъэ глаголхэм язакъоу гущы1эухыгъэ агъэпсырэп.

Мыухыгъэ глаголхэр лъэпсэхэ зэмл1эужыгъохэмк1э гъэпсыгъэ мэхъух: -ти, -и, -к1э, -мэ, -фэ, -зэ; к1у-и, к1о-зэ, к1о-мэ.

IV Тхэн-1офш1энхэр.

1. 1офш1энэу №260. Текстым шъукъедж. Шъхьэ фэшъуш1. Глаголхэр къыхэжъугъэщ, къыхэшъутхык1. Ахэмэ ямэхьанэ жэры1ок1э къызэхэшъуф.

( щытыгъ, къытебэнэгъагъ, телъэу, ы1ыгъэу, къэк1ожьыщтыгъэ, готэу, къырек1ок1зэ, 1ууп1агъ, имыфэу, къэуцуи, къыжэхэбэнагъ, ч1идзи, къырихыгъ, зиуфи, зыч1идзагъ, хигъэзыхьагъ, е1унк1ыжьи, дигъэфагъ, къыхигъэзыхьи, къыу1агъ).

2. 1офш1энэу 264. Гущы1эухыгъэхэм атешъутхык1. Къэжъугъэнафэх глаголхэр зыфэдэхэр ухыгъэха е мыухыгъэха.

ух.гл. Мыух. гл.

Къутасэ чылэм фиузэнк1ыгъ. Бгым ехыжьи псы1ушъом

мыух. гл. мыух. гл.

зы1охьажьым, къошъо ц1ык1ур ежь зы1ухьэжьыгъэ лъэныкъомк1э

мыух. гл. ух. гл. мыух. гл.

1утэу къыч1эк1ыгъ. Къуашъомк1э адырабгъу зэпырык1ыжьи, псы

ух. гл.

нэпкъ лъэс лъагъом техьажьыгъ. Къутасэ ылъэгъурэр зыфихьын

мыух. гл. ух. гл. мыух. гл.

ымыш1эу ыгу зэ1упк1агъ, нахь хигъэк1мэ ш1оигъоу унэм

мыух. гл. мыух. гл. ух. гл. мыух. гл.

нэсыжьыфэ зэгоутэу елъэк1оныгъ. Къутасэ игощэ ныуи гуш1озэ

ух. гл. мыух. гл.

къапэгъок1ыгъ. Бэщ гъум к1акоу ы1ыгъым зытыригъак1эзэ,

ух. гл.

Лъэпшъыкъомэ ял1ыжъи къыпэгъок1ыгъ. Л1ыжъымрэ ныомрэ

мыух. гл. ух. гл.

гущы1эр зэфадзыфэ, Къутасэ ахэгущы1агъэп.

3. 1офш1энэу №266 жэры1ок1э.

V Урокым изэыфэхьысыжь.

Сыда непэ зэдгъэш1агъэр?

-Лъык1отэрэ ык1и лъымык1отэрэ глаголхэр.

Сыда лъык1отэрэ ык1и лъымык1отэрэ глагол зыфа1орэр?

-Лъык1отэрэ глаголхэм хъурэ-ш1эрэр къагъэлъагъо:мачъэ, къэк1о, едзы, нэмык1хэри.Лъымык1отэрэ глаголхэм пъыгъом изытет, иизэрэщыт къагъэлъагъо: щыт, щыс, уныбжьык1, уеджак1у, ухъупхъ.

Сыда ухыгъэ ык1и мыухыгъэ глаголк1э тызаджэрэр?

-Нэмык1 глаголхэм ямыпхыгъэу, гъэнэфагъэ хъурэ-ш1эрэр къэзгъэлъагъорэ глаголхэм ухыгъэ глаголхэр ара1о: щыт, щыс, мэбыбы, ыдзыгъ. Мыухыгъэ глаголхэр ухыгъэ глаголхэм япхыгъэх: щытзэ, быбзэ, ыдзынэу. Ахэмэ къагъэлъэгъорэ хъурэ-ш1эрэр мыгъэнэфагъэу щыт. Гущы1эухыгъэ зыгъэпс хабзэр ухыгъэ глаголыр ары. Мыухыгъэ глаголхэм язакъоу гущы1эухыгъэ агъэпсырэп.

Мыухыгъэ глаголхэр лъэпсэхэ зэмл1эужыгъохэмк1э гъэпсыгъэ мэхъух: -ти, -и, -к1э, -мэ, -фэ, -зэ; к1у-и, к1о-зэ, к1о-мэ.

VI Унэмк1э гъэцэк1эныр.

§ 78-80, 1офш1энэу 265.

VII Оценкэхэм ягъэуцужьын.

К1элэегъаджэр

Адрес публикации: https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/300019-metodicheskaja-razrabotka-klassnogo-chasa