Проектная работа по сказке А. Алиша

МАКСАТ:

А.Алишның иҗатын татар телен өйрәтүдә киң куллану.

Балаларның сүз байлыгын үстерү һәм активлаштыру.

А.Алишның әкиятләренә мәхәббәт тәрбияләү, өлкәннәр сүзенә игътибарлы булырга өйрәтү.

Бурычлар:

балаларны проблемалы ситуациягә кую, язучы А.Алиш, аның иҗаты турында нинди мәгълүмат белүләрен ачыклау;

балаларда комуникативлык сәләтен, иҗади активлыкны үстерү, коллектив эшендә катнашу теләген уяту;

балаларның хәтер сәләтен һәм иҗади күзаллауларын үстерү, сөйләм культурасын тәрбияләү;

театр эшчәнлеге аша балаларда әдәби әсәрләргә карата мәхәббәт тәрбияләү, татар телен өйрәнүгә кызыксыну уяту.

Проектның этаплары:

Проектның максатын, бурычларын билгеләү Проектның төрен билгеләү;

Проектның тематикасын һәм эчтәлеген билгеләү;

Проектның башкару формасын билгеләү;

Проектның план-схемасын төзү

Өй эшләре, мөстәкыйль эш өчен биремнәр;

Ата-аналар белән эш төрләрен билгеләү;

Проектның сценариен төзү;

Проектны презентацияләү.

Проектның төре:

Рольле-уенлы төр(балалар әкият геройлары роленә керәләр, барлыкка килгән проблемаларны үзләренчә чишеп чыгалар)

Проектның тематикасы һәм эчтәлеге:

Иҗади проект (музыкаль әкият. Балалар әти-әниләргә, кечкенәләргә әкият күрсәтәләр)

Проектның башкару формасы:

А. Алишның “Сертотмас үрдәк” әкиятен теартральләштереп күрсәтү.

Проектның дәвамлылыгы:

Дәвамлы проект (3 ай)

Катнашучылар:

Балалар бакчасы хезмәткәрләре, балалар, ата-аналар.

Проектның план-схемасы

Театр өчен өйрәнелгән җырлар:

Көз килде.

Л.Хисматуллина музакасы һәм сүзләре.

Алтын көз килде безгә,

Сары яфраклар җирдә

Яңгыр ява тып-тып-тып,

Бөтен җирне чылатып.

Кошлар оча һавада

Җылы якларга таба.

Яз җиткәч алар бергә

Әйләнеп кайтыр безгә.

Кояшлы ил.

Л. Батыр-Болгари музыкасы

Ә.Рәшит сүзләре.

Кояшлы ил - безнең ил,

Күге аның гел аяз.

Кыш китерсә Кыш бабай,

Чәчәк алып килә яз.

Һавасы да, җире дә,

Салават күпере дә,

Яңгыры да, кары да

Безгә якын бары да.

Сандугачлы урманы

Ашлык тулы кырлары

Бөтен җиргә яңгырый

Безнең бәхет җырлары.

Такмаклар.

Ике тавык суга бара

Мамык шәлен ябынып.

Әтәч абзый карап кала,

Кикериген кабартып.

Иртән торып тышка чыксам

Сыер буксовать итә

Ике сарык гармун уйный

Кәҗә танцевать итә.

Әнә килә бер машина

Бүрек кигән башына.

Күкәйгә дип менгән идем

Тавык типте башыма.

Ике үрдәк суга бара

Җем-җем кара кашлары.

Култыклашып тотынганна

Кәкерәйгән башлары.

Әбекәем сат сыерны

Алып җибәр кәҗәкәй

Саусаң сөте, тәмле ите

Налогы да бәләкәй.

Батинкасы, батинкасы

Батинкасы лаковый.

Капкка төбенә килсәгез

Калын палка готовый.

Безнең авыл зур авыл,

Капка саен каравыл.

Уйнап күңел ачмагач,

Яшь чак пычагыма ул!

Дидактик уеннар:

“Ул нинди”уены.

Бу уен әйберләрнең билгеләрен дөрес билгеләү күнекмәләре өстендә эшләүне максат итеп куя.

Уенның эчтәлеге.

Тәрбияче балаларга төрле әйберләрнең рәсемнәрен күрсәтә. Балалар аларның төп билгеләрен санап чыгарга тиеш. Мәсәлән, куян нинди? Куян куркак, ак, йомшак, кечкенә. Бүре усал, зур, соры, куркыныч һ.б.

“Нәрсә кайда яши?

Бу уен кыргый һәм йорт хайванарын, аларның кайда яшәгәнлекләрен дөрес аерырга өйрәтү өчен оештырыла.

Уенның эчтәлеге.

Тәрбияче тактаның бер ягына урман сурәтен, икенче ягына сарай сурәтен беркетә. Өстәлдә йорт һәм кыргый хайваннарның рәсемнәре буташтырып бирелә. Балалар ике командага бүленәләр. Тәрбияче әйткәч, алар бер-бер артлы хайваннарны дөрес итеп урнаштырырга тиешләр.

“Танып бел”уены.

Бу уен балаларның авктерлык сәләтләрен ачыклау өчен оештырыла.

Уенның эчтәлеге.

Балалар бер рәткә тезелешеп утыралар. Тәрбияче бер баланы үзе янына чакыра һәм аңа нинди дә булса бер хайванның рәсемен кеүрсәтә. Бала калганнарга сүзсез генә, хәрәкәтләр белән әлеге хайванны сурәтләргә тиеш. Утыручы балалар нинди хайван икәнен белергә тиешләр.

“Табышмак әйтәм, табыгыз!”

Уенда өйрәнелгән табышмакларны кабатлау максаты күздә тотыла.

Табышмаклар схемалар рәвешендә бирелә. Балалар схеманы дөрес укып, табышмакның җавабын табарга тиешләр. Мәсәлән:

Куркак йомшак урманда яши кишер ашый

Җырлы-биюле, хәрәкәтле уеннар:

“Күрсәт әле үскәнем” уены.

Уен балаларның хәзерге заман хикәя фигыльләрнең 3 зат күплеген куллану күнекмәләрен ныгыту, кыргый һәм йорт хайваннарына хас билгеләрне күрсәтергә өйрәтү максатыннан чыгып оештырыла.

Уенның эчтәлеге.

Балалар түгәрәк ясап басалар һәм иптәшләреннән берсен уртага чыгаралар да, күмәк җырлап әйләнеп, уртадагы балага төрле эшләр кушалар. Уртадагы бала кушылган эшне башкара. Кырыйдагылыар да: “Менә шулай, менә шулай”, дип, ул эшләгән эшне кабатлыйлар.Эш кушу өчен түбәндәге такмаклар файдаланыла:

Күрсәт әле үскәнем,

Ничек йоклый аюлар?

-Менә шулай, менә шулай,

Шулай йөри аюлар.

Күрсәт әле үскәнем,

Ничек йөри керпеләр?

-Менә шулай, менә шулай

Шулай йөри керпеләр.

Күрсәт әле, үскәнем,

Ничек үгез кычкыра?

Менә шулай, менә шулай

Шулай үгез кычкыра. Һ.б...

(Ничек үрдәкләр йөри, ничек куян сикерә, ничек эт йортны саклый)

“Мине куып тот!” уены

Бу уен балаларның йорт хайваннарын һәм кыргый җәнлекләрне аера белү, 2зат боерык фигыльләрне куллану күнекмәләрен ныгытуны күздә тотып оештырыла.

Уенның эчтәлеге.

Балалар бер рәткә тезелешеп басалар. Иң алда торучы бала алгарнак чыга да, икенче бер иптәшенә күрсәтеп,

Мин-куян, син-эт,

Мине куып тот!-

Ди һәм үзе йөгереп китә. Тегесе аны куа. Такмак әйткән бала иң соңгы рәттәге бала артына барып басканчы, тоттырмаска тырыша. Тотылса ул вакытлыча уеннан чыгып тора. Рәттә алда торып калган балалар, шул ук такмакны әйтеп, уенны дәвам иттерәләр:

Мин-аю, син-эт,

Мине куып тот! Һ.б.

“Чума үрдәк, чума каз”уены.

Балалар бер-берләренә карап (ике саф булып) тезелешеп басалар.Бер бала так кала, ул балалакрга карап баса. Балалар бала исемен әйтеп җырлыйлар. Җыр бетүгә, так калган бала саф арасыннан үтә, үзенә пар таба, артка барып басалар. Ялгыз калган бала алга чыгып баса, уен дәвам итә.

Чума үрдәк, чума каз,

Чума үрдәк, чума каз,

Тирән күлне ярата шул, ярата.

Тирән күлне ярата шул, ярата.

Булат үзенә иптәш сайлый

Булат үзенә иптәш сайлый,

Белмим кемне ярата шул, ярата.

Адрес публикации: https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/19425-proektnaja-rabota-po-skazke-aalisha