ЖИЫМ (массив array)

С.РАХИМОВ АТЫНДАҒЫ ЖАЛПЫ ОРТА МЕКТЕП

«Бекітемін»

Мектеп директорының

оқу ісі жөніндегі орынбасары

__________М.Аймухамбетова

«24» қаңтар 2018ж.

АШЫҚ САБАҚ

Тақырыбы: «ЖИЫМ»

Пәні: Информатика

Сыныбы: 9-А

Пән мұғалімі: Сыздиков Д.К.

2017-2018 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы: Массив (жиым)Сабақтың мақсаты:

А) білімділік: оқушыларға Паскаль программалау ортасында жиым көмегімен берілген есептерді шығаруды, есептерге программа жазуды үйрету.

Б) дамытушылық: Оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамытып, қызығушылығын ояту, білім - білік дағдыларын қалыптастыру

С) тәрбиелік: Оқушыларды ізденуге, әдептілікке, мақсатшылдыққа тәрбиелеу. Мұқияттылыққа, өзін - өзі сенімді болуға баулу.

Оқушы білуі қажет: Массивке берілген есептерге программа жазуды.

Оқушы меңгеру керек: Массивтің көмегімен есептерді шығару, программа жазу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ.

Қолданылатын пед. технология: Дамыта оқыту технологиясы /ДСОТ/, Компьютерлік оқыту технологиясы /КОТ/.

Болжамдап отырған нәтиже: Жиым ұғымын жетік меңгерген, есептер шығаруға бейімделген тұлға.

Оқыту әдіс - тәсілдер: Түсіндіре баяндау әдісі, сұрақ - жауап әдісі, көрнекілік әдісі, миға шабуыл әдісі, проблемалық жағдай туғызу, ой қорыту, тұжырым жасау, дәлелдеу.

Қолданылатын техникалық құралдар, көрнекілік: компьютер, проектор, слайд, тақта, кітаптар, таратпалар

Пайдаланылатын әдебиеттер: Негізгі: Дінисламов «Pascal бағдарламалу ортасы», Ермеков «Есептеуіш техника негіздері»Қосымша:

А. Е. Анисимов, В. В. Пупышев. «Сборник заданий по основаниям программирования», Н. Т. Ермеков. «Есептеуіш техника негіздері», Астана, Фолиант - 2007 О. Камардинов «Информатика», Ғылым, Алматы – 2004

Пәнаралық байланыс: Математика

Сабақтың жоспары:

І кезең. Ұйымдастыру кезеңі; (2 минут)ІІ кезең. Үй тапсырмасын сұрау; (12 минут)ІІІ кезең. Жаңа сабақ өту; (18 минут)ІV кезең. Жаңа сабақты бекіту; (8 минут)V кезең. Сабақты қорытындылау; (3 минут)VІ кезең. Оқушыларды бағалау; (1 минут)VІІ кезең. Үйге тапсырма беру. (1 минут)

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.А) Сәлемдесіп, сыныптың тазалығына назар аудару, қауіпсіздік ережесіне сай сырт кейпі мен заттарының орнында болуын қадағалау Б) Оқушыларды түгендеп, журналға белгі соғу Г) Оқушылардың назарын сабаққа аударып, сабақтың барысымен таныстыруІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

Қызығушылықты ояту. Өткен материалдарға шолу жасау.«Кубизм» әдісі.1 қыры: Құрылымдық типтерді ата.2 қыры: Программаның орындалу барысында мәндері өзгеріссіз қалатын шамаларды қалай атайды.3 қыры: Алгоритмді графикалық тәсілмен бейнелегенде төмендегі блок - схема түрінің негізгі әрекеті.4 қыры: Паскаль тіліндегі логикалық айнымалылар типінің жазылуы.5 қыры: Егер y - бүтін сан болса, онда x:=1. 2*y өрнегінің мәні айнымалылардың қандай типіне жатады?6 қыры: Программалау тілінің белгілі бір іс - әрекетті орындай алатын, тиянақты мағынасы бар ең қарапайым сөйлемі қалай аталады.

Сөзжұмбақ шешу.

ІІІ кезең. Жаңа сабақ мазмұны

Математикада, экономикада деректердің жинақталған түрлері жиі кездеседі мыс: кесте, фамилиялар тізімі, сандар тізбегі кеңінен қолданылады. Бір типті деректер жиынын өңдеу үшін массив ұғымы енгізіледі.

Флипчарттағы мысал сөзіне сілтеме жасау арқылы оқушылар массив ұғымы жайында мәліметті бейне роликтен тыңдай алады. Бір типті индексті айнымалылар жиынтығын массив деп атайды. Нақты сандар жиынын мыс: 1. 6, 14. 9,- 5. 0, 8. 5, 0. 46 массив деп есептеп оны бір атпен мыс: А деп белгілейік. Массивтің әр элементі индексті массив атымен белгіленеді.

Ереже бойынша математикада индекс де дөңгелек жақшаға не массив атынан бірнеше төмен беріліп жазылады. Мысалы: А(1), А(2), А) 3), А(4), А(5) немесе А1, А2, А3, А4, А5 немесе жалпы түрде {Ai}, мұнда i=1, 2, 3,…, n.

Ал Паскаль тілінде индекс квадрат жақшаға алынып жазылады. Қарастырылған мысал үшін, массив элементтері A[1]=1. 6, A[2]=14. 9, A[3]=- 5. 0, A[4]=8. 5, A[5]=0. 46. Егер бағдарламада массив қолданылса, онда ол VAR айнымалылар бөлімінде, не TYPE типтер бөлімінде сипатталады. Алдымен массивтің айнымалылар бөлімінде сипатталуын қарастырайық. Сипатталу түрі: VAR_массив аты: ARRAY[t1] OF_t2; Мұндағы ARRAY (массив), OF (одан)- қызмет сөздері. t1 - REAL және INTEGER стандарт типтерінен басқа, кез келген қарапайым тип болатын тип индексі. t2 - Паскаль тілінде мүмкін болатын массив элементтердің типі. Келесі мысал үшін массив мынадай түрде сипатталады: VAR А: ARRAY[1.. 5] OF REAL; Мұндағы А - элементтері базалық тип REAL болатын массив аты. Индекс типі 1 ден 5 - ке дейін шектелген. Мысал1. 15 бүтін санның қосындысын есепте. Сандарды белгілеу үшін элемент индекстері I болатын массив атын Х деп белгілейік. Сонда Sum= X[1]+X[2]+…+X[15]. VAR X: ARRAY[1.. 15] OF INTEGER; ... SUM:=0; FOR I:=1 TO 15 DO BEGIN READ(X[I]); SUM:=SUM+X[I]; END;Циклішінде X[I] массивтіңбірэлементіенгізіліп,олағымдағықосындымәнінеқосылады.Цикл 15 ретқайталанады.Массивэлементтері INTEGER бүтінболады,алиндекс - шектелгентип 1.. 15.Паскальтіліндемассивтісипаттаудың VAR айнымалыларбөліміненбасқа, TYPE типтербөлімібар.Алдыменен, TYPE типтердісипаттаубөліміндемассивтипікөрсетіледі.Сосын VAR айнымалыларбөліміндесолтипкежататынмассивтержазылады.Жалпыжазылутүрі: TYPE_массиваты =ARRAY[t1] of _t2 VAR_массиваты:типаты;МҰНДА T1 - ИНДЕКСТИПІ; T2 - МАССИВЭЛЕМЕНТІНІҢБАЗАЛЫҚТИПІ.Мысалы,бағдарламада 10 элементтентұратынХмассивіберілсін.Массивтипін MAS атыменатыменбелгілейік.Сондамассивтікелесітүрдесипаттаймыз: TYPE MAS =ARRAY[1.. 10] of real; VAR X: MAS;Егербағдарламадабірнешемассив X, A, B, C біртип MAS болса,ондатекайнымалылардысипаттаубөліміғанаөзгереді. VAR X, А,В,С: MAS;Осыуақытқадейінбізәрэлементібіриндекстентұратынмассивтіқарастырғанболатынбыз.Мұндаймассивтербірөлшемдімассивтердепаталады.Математикадакөбінекөпөлшемдімассивтеряғнимассивтердіңмассивіқолданылады.Әсіресекеңтарағаныекіөлшемдімассивтер,олардыматрицалардепатайды.ІV.Жаңасабақтыбекіту:

Жауабы:

V.Сабақтықорытындылау.

Әрбір қазақша сөздің орысша және ағылшынша аудармасын кубик шетінен тауып, кубиктерді орналастырады.

Оқушыларды сабаққа белсенді қатысуына байланысты бағалау.

VIІ.Үйтапсырмасы«ЖИЫМ» тақырыбын оқу

Адрес публикации: https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/295435-zhiym-massivarray