Охрана труда:
нормативно-правовые основы и особенности организации
Обучение по оказанию первой помощи пострадавшим
Аккредитация Минтруда (№ 10348)
Подготовьтесь к внеочередной проверке знаний по охране труда и оказанию первой помощи.
Допуск сотрудника к работе без обучения или нарушение порядка его проведения
грозит организации штрафом до 130 000 ₽ (ч. 3 статьи 5.27.1 КоАП РФ).
Повышение квалификации

Свидетельство о регистрации
СМИ: ЭЛ № ФС 77-58841
от 28.07.2014

Почему стоит размещать разработки у нас?
  • Бесплатное свидетельство – подтверждайте авторство без лишних затрат.
  • Доверие профессионалов – нас выбирают тысячи педагогов и экспертов.
  • Подходит для аттестации – дополнительные баллы и документальное подтверждение вашей работы.
Свидетельство о публикации
в СМИ
свидетельство о публикации в СМИ
Дождитесь публикации материала и скачайте свидетельство о публикации в СМИ бесплатно.
Диплом за инновационную
профессиональную
деятельность
Диплом за инновационную профессиональную деятельность
Опубликует не менее 15 материалов в методической библиотеке портала и скачайте документ бесплатно.
08.04.2014

Габдулла Тукай hәм Мәҗит Гафури шигъриятендә уртак мотивлар

Абубакирова Айзиля Ринатовна
Учитель татарского языка и литературы
Анализ общих мотивов в поэзии Габдуллы Тукая и Мажита Гафури. Сравнительное изучение ключевых тем в их творчестве: судьба, детство, любовь к родному краю, гуманизм и народность. Рассматриваются стихотворения «Дошманнар», «Өзелгән өмид», «Туган авыл» и другие. Материал раскрывает идейно-художественное единство двух классиков татарской литературы, их вклад в национальную поэзию и общие черты в изображении жизненных идеалов.

Содержимое разработки

Габдулла Тукай hәм Мәҗит Гафури шигъриятендә уртак мотивлар




Дөньябызның бөек уллары төрле заманнарда, төрле илләрдә үзләренең сынын кешелек алдында мәңгеләштерә алырлык сүзләр әйтеп калдырганнар. “Эврика!” – “Таптым!” – дигән бөек галим үзенең иң шатлыклы hәм бәхетле минутында. Ул сүз грек телендә әйтелгән, аның иясе – Архимед. “Мәрхәмәтле тойгыларны уяттым мин лирам белән”, – дигән үзенең туган телендә бөек рус шагыйре Александр Пушкин.
Егерменче гасыр башларында башка бер бөек шагыйрь: “Очты дөнья читлегеннән тарсынып күңлем кошы”, - дигән канатлы сүзләрне татар телендә дөньяга очырткан. Билгеле, ул сүзләрне татар поэзиясенең йөзек кашы булган бөек Тукай әйткән. Мин берничә бөек исемне генә атадым. Алар бик күп, исемнәрен дисбе итеп тезсәң, бәяләп бетереп булмаслык затлы тәсбих барлыкка килер иде. Ә Тукай – нурлар чәчеп торган төймәләрнең берсе. Бу дисбедә Мәҗит Гафури да, hичшиксез, урын ала. Г.Халит болай дип язды: “Габдулла Тукайдан соң татар әдәбиятында актив иҗат иткән олы әдипләр арасында Гафури тормышчанлык, халыкчанлык hәм гуманизм байрагын төшермичә, алга табан бертуктаусыз күтәреп барган көрәшче ролен чын мәгънәсендә үтәүчеләрнең берсе булды”.
Охшаш язмышлы әдипләрне башка илләрдә, заманнарда hәм милләтләрдә дә табарга мөмкиндер. Габдулла Тукай белән Мәҗит Гафури язмышларында да күпмедер дәрәҗәдә охшашлык бар. Шуңа нигезләнеп, бу ике бөек шагыйрьнең шигъриятендә уртак мотивларны күрсәтергә була. Алар икесе дә - шигырь өчен туып, шигырьдә яшәп, шигырьдә үлгән җаннар. Ике шагыйрьнең дә иҗатындагы темалар аларның язмышы мотивлары белән аралашып бара. Исәпсез hәм хисапсыз кыллардан торган сихри hәм шигъри бер саз булган Тукай үзенең “Дошманнар” шигырендә яза:
Азмы какканны вә сукканны күтәрдем мин ятим?!
Азрак үстерде сыйпап тик маңлаемнан милләтем.
Шушы ике юлга сөекле шагыйребезнең биографиясе сыйган да беткән.
“Өзелгән өмид” шигырендә исә Тукай ана җылысы эзләп үткән вакытынисенә төшерә:
Үпкәнеңнән бирле, әнкәй, иң кадерле кәррә син,
Һәр ишектән сөрде угълыңны мәхәббәт сакчысы.
Шушы ук шигырьдәге юлларда да – шагыйрь язмышы:
Шат яратса да, җиhанга ят яраткан раббысы.

Дөньяга бәхетле булу өчен яратылган сабыйны тормыш арбасы шатлыгы да, кайгысы да булган озын юлдан алып китә.
Тау башына салынгандыр безнең авыл...
“Туган авыл” шигырендә Тукай туган авылын исенә төшергәндә балачагын искә ала. Балачак, яшьлек – hәркемнең тормыш юлындагы кабатланмас гүзәл бер мизгел. Шагыйрьнең үзенең яшьлеген матур итеп кенә күрәсе килә. “Сөям җаным, тәнем белән” сүзләрендә туган авылга булган мәхәббәтнең ни дәрәҗәдә югары булуы күренә.
Кая барсам, кайда торсам, нишләсәм дә,
Хәтеремдә мәңге калыр туган җирем.
Туган авыл, хәтта ямьсез булса да, hәркемгә туган як, яшәгән урын, нәрсәләргәдер өйрәнгән урын буларак, ягъни кешенең үз гомере буларак күзаллана. Аның чишмәсе дә башка авыл чишмәләре кебек, суының тәме дә башка чишмәләр тәме кебек. Ләкин ул чишмә - күп мәртәбәләр күреп күңелгә сеңдерелгән чишмә. Суы – күп тапкырла

Свидетельство участника экспертной комиссии
Рецензия на методическую разработку
Опубликуйте материал и закажите рецензию на методическую разработку.
Также вас может заинтересовать
Свидетельство участника экспертной комиссии
Свидетельство участника экспертной комиссии
Оставляйте комментарии к работам коллег и получите документ
БЕСПЛАТНО!
У вас недостаточно прав для добавления комментариев.

Чтобы оставлять комментарии, вам необходимо авторизоваться на сайте. Если у вас еще нет учетной записи на нашем сайте, предлагаем зарегистрироваться. Это займет не более 5 минут.

 

Для скачивания материалов с сайта необходимо авторизоваться на сайте (войти под своим логином и паролем)

Если Вы не регистрировались ранее, Вы можете зарегистрироваться.
После авторизации/регистрации на сайте Вы сможете скачивать необходимый в работе материал.

Рекомендуем Вам курсы повышения квалификации и переподготовки