Шынының сыну көрсеткішін анықтау

Сабақтың тақырыбы

Шынының сыну көрсеткішін анықтау

Курс, топ

1 курс, ОСк-02, Гк-01, Гк-02, Фк-01а, Фк-02а

Модульдің атауы/пән

Физика

Оқытушы

Кабзолданова А.С.

Мерзімі

Сабақтың типі

зертханалық сабақ

Сабақтың оқу мақсаттары

11. 6.2.5 - шынының сыну көрсеткішін эксперименталды анықтау және эксперимент қоюды жақсарту жолдарын ұсыну

Бағалау критерийлері

Барлық студенттер: жарықтың сәулесі екі рет жалпақ параллель пластина мен Үшбұрыш призмадан өтіп, жарықтың құлау және сыну бұрыштарын дұрыс бейнелейді; жалпақ параллель пластина мен Үшбұрыш призм арқылы сәуленің жүрісін біледі және бейнелейді; Снелл Заңын құрастырады және есептеу қателіктерін анықтайды.

Студенттердің көпшілігі: эксперимент сыну көрсеткішін анықтайды, экспериментті талдайды, эксперимент барысында пайда болған қиындықтар мен қателерді анықтайды, экспериментті жақсарту жолдарын ұсынады;

Кейбір студенттер: салыстыру арқылы алынған нәтижелерді талдайды.

Оқу-әдістемелік, техникалық жабдықтау, анықтамалық әдебиет

Презентация, әдiстемелiк нұсқаулық

Пәнаралық байланыстар

Тақырып бойынша тапсырмаларды орындау кезінде география пәнімен кіріктіріледі

Жоспарланған мерзімдер

Жоспарланған әрекеттер

Ресурстар

0-1 мин.

Ұйымдастыру.

Оқушылармен оқу және сабақтың мақсатын бірлесе айқындау.

Келесі сұрақтарға жауап алу.

Сабақтың басталуы

2-5 мин.

І) жеке жұмыс

Физика кабинетіндегі техника қауіпсіздік ережелері

1. Сақ болыңдар, абайлаңдар, мұғалімнің айтқанын бұлжытпай орындаңдар.

2. Жұмыс орнын мұғалімнің рұқсатынсыз бос қалдыруға болмайды.

3. Жұмыс орнындағы приборларды, материалдарды, құралдарды мұғалімнің нұсқауы бойынша орналастырыңдар.

4. Жұмыс орнына қажетсіз заттарды қоймаңдар.

5. Жұмысқа кірісер алдында мақсаты мен нұсқауларын мұқият оқыңдар.

6. Электр тізбегін құрастыру, жалғау, монтаждау және электр приборларды ремонттау ток көзі ажыратылған кезде жасалуы керек.

7. Ток көзін мұғалімнің рұқсатынсыз қосуға болмайды.

8. Ток көзіндегі және тізбек бөлігіндегі кернеудің бар екенін прибормен тексеріңдер.

9. Сымдардың изоляциясы бүтін болуын қадағалаңдар.

10. Бақылау және өлшеуді орындағанда, ашық сымға жоламаңдар.

11. Конденсаторға ток көзі ажыратылған соң да тиісуге болмайды, оны зарядсыздандыру керек.

12. Сынап организмге қауіпті, сондықтан термометрді дұрыс қолдана білген жөн.

13. Спиртовканың темір қақпағы болуы керек.

Шамдарға бензин құюға болмайды.

14. Шыныдан жасалған приборлармен жұмыс істегенде, сақ болған жөн.

15. Жұмыс соңында алдымен ток көзін үзу керек, содан тізбекті жинау керек.

16. Приборлардың бұзылғанын байқағанда ток көзінен ажыратып, мұғалімге хабарлау керек.

Сабақтың ортасы

Құралдар мен материалдар:

• Шыны пластина

• Үшбұрышты шыны призма

• Пенопласт немесе картон қағаз беті

• Милиметрлік қағаз

• 4 түйреуіш

• Сызғыш

• Транспортир

Қысқаша теория

Сәуленің сыну құбылысы дененің бір бетінен кері бетіне өту кезінде байқалады. Өйткені әр ортаның өзінің оптикалық тығыздығына сай жылдамдығы өзгереді. Сыну заңына байлаынсты: , мұндағы - екінші ортаның бірінші ортаға байлаынсты сыну көрсеткіші. Егер бірінші орта ретінді ауа болатын болса, оның сыну көрсеткіші 1ге тең, онда екінші ортаның салыстырмалы сыну көрсеткіші абсолюттік сыну көрсеткішіне тең болады.

Ход работы:

• Қағаз бетке шыны пластинаны орнатып, сыртқы шекарасын сызады

• Қағазды пенопластқаорнатады

• Пластинаның артына тігінен түйреуіштерді қадайды

• Бақылаушы отырып, үстелдің қырынан қарап тұрып түйреуіштерді бақылай отырып, қағазды бұрады.

• Түйреуіштерге шыны арқылы қарағанда, түйреуіштіңүстіңгі жағы мен төменгі жағы бір біріне байланысты ығысады.

• Пластинаның бергі жағына келесі түйреуішті қадау керек. Содан кейін тағы бір бір түйреуіштен пластинганың төменгі және жоғары жағына қадайды.

• Барлық төрт түйреуіштің төменгі бөлігі қырынан қарағанда бір сызықтың бойында жатуы керек

• Түйреуіштерді суырып, орындарын белгелеу керек (сурет.1)

• Пенопласттан пластинаны сурып, нәтижені өңдеу керек (сурет.2)

Тапсырма:

1. Бар мәліметтерді қолдана отырып, шыны пластина мен үш бұрышты призманың сыну көрстекішін анықтау формуласын қорытып шығыңыз және есептеңіз.

2. Өлшеулердің салыстырмалы және абсолюттік қателігін анықтаңыз

Бақылау сұрақтары

1. Жарық сәулесінің құлау бұрышы ұлғайған кезде ортаның сыну көрсеткіші қалай өзгеретінін анықтаңыз. Осы тәуелділік графигін сызыңыз.

2. Жарықтың сыну бұрышы құлау бұрышынан аз немесе көп болуы мүмкін және 0 тең болуы мүмкін бе ?

3. Абсолютті сыну көрсеткішінің физикалық мәні қандай?

4. Ең көп дәлдікпен, яғни ең аз қатемен сыну көрсеткішін қалай анықтауға болады?

Жұмыстың қрытындысы

1. Осы жұмысты орындау кезінде болған үш қиындықты жазыңыз.

і. ........................ ............................. ................................ ............................

іі. ........................ ............................. ................................ ............................

ііі. ........................ ............................. ................................ ............................

2. Осы қиындықтарды шешу жолын сиптатаңыз.

і. ........................ ............................. ................................ ............................

іі. ........................ ............................. ................................ ............................

ііі. ........................ ............................. ................................ ............................

3. Жұмысты жақсартудың жолдарын ұсыныңыз.

і. ........................ ............................. ................................ ............................

іі. ........................ ............................. ................................ ............................

Дескриптор

1. Құрал – жабдықтарын қолданып, өлшеу жұмыстарын жүргізе алады.

2. Өлшеу нәтижесін кестеге жинақтап жаза алады.

3. Тәжірибені жүргізуге әсер ететін факторларды анықтай алады.

4. Тәжірибені жақсартудың жолдарын ұсынады.

Презентация – 1

Ресурс - 1

Сабақтың аяқталуы

Завершение урока

Қорытынды жазу

Рефлексия

«еркін микрофон»

Сізге зертханалық жұмыс ұнады / ұнады

Осы зертханалық жұмыста қандай қиындықтарға тап болдыңыз ?....

Бұл зертханалық жұмыста не өзгерер едіңіз ?....

Сұрақтарды ауызша немесе жазбаша түрде талқылауға болады.

№

α

β

n

n_орт

1

2

3