Топтық жұмыс барысында оқушы бойындағы өзгеріс «Атты мақала»

Топтық жұмыс барысында балалар бойындағы өзгерістер.

Бүгінгі таңда оқушыларды қазіргі заман талабына сай дайындау үшін ұстаздар әр сабағын сапалы түрде ұйымдастырып, әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана білуі керек. Оқушылар мектепте алған білімін өмірде қолдана алатындай етіп, мұғалімдерден сабақты құруда көп шығармашылық ізденісті талап етеді. Ол үшін ең алдымен, әр ұстаз үнемі өз білімін жетілдіру және өз шәкірттерін тұлға ретінде тану керек.

Қазіргі таңда оқушыларға дайын білім беруден, яғни дәстүрлі оқытудан алшақтау керек. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттері дамыған оқушыларды қалыптастыру үшін мұғалімнің өзі де жаңашыл болуы керек. Сабақтың әрбір минутын тиімді пайдалану үшін сабақ жоспарын табысты болатындай етіп құру біздің міндетіміз, себебі мұғалімдер әр баланың болашағы үшін жауапты. Сабақта электронды оқулық, көрнекіліктер толық деңгейде қолданса, онда оның нәтижесі болады. Көргендерін ұзақ мерзімдер сақтайды, көру арқылы тапсырманы орындау жеңіл болады. Оқу сапасын арттыру мақсатында балалардың танымдық қабілеттерін дамыту, яғни оқуға деген қабілетін, зейін, сөйлеу дағдылары, шығармашылық ойлау қабілеттерін дамыту біз үшін маңызды.

Ал, бүгінгі мұғалім қандай болу керек? Менің ойымша, өз-өзін реттей білетін, жаңалыққа құштар ұстаз заман ағымына қарай өзгере алатын болу керек. Мұғалім тағдыры- өмір бойы іздену, оқу-тоқу.Үнемі ізденіс үстінде жүретін мұғалім жаңа мектеп моделін шығаруына өз үлесін қосады. Себебі білікті ұстаз өз сабағына оқушыларды тегіс қатыстыра алады. Егер сабағын балалардың қызығушылығы арттыратындай етіп құрастырса,оқушының оқуға деген ынтасы пайда болады, әр сабаққа бала өз қалауымен барады. Бұның бәрі тек біздің өзіміздің қолымызда және балаларды қолдап, мадақтап отыру қажет. Иә, мадақтау керек, себебі көмек көрсетпей мадақтаса-оқушының табысты оқуына ынтасы артады. Егер мадақтамай көмек етсе-ынтасы төмендейді. Егер мұғалім ұрысып отырып бірақ көмек көрсетсе-оқуға деген қызығушылығы бәсеңдейді, ал ұрысып отырып көмек етсе—ынтасы мүлдем жоғалады. «Оқушы-толтыратын құмыра емес, тұтататын алау», — деп Д. Ховард айтқандай, шәкірттерімізге сапалы білім беру - біздің міндетіміз.

Сабақта берілген тапсырмаларды топ ішінде талқылау барысында оқушы өз білгенін өзгеге түсіндіре отырып, өзгенің түсінгенін ой иелегінен өткізу арқылы пікір алмасуы, ойларын толықтыруы, жинақтауы айқын байқалып отырды. Жаңа бағдарлама бойынша өткізген сабақтарымда оқушылар жауаптарын ауызша айтып қана қоймай, ойларын жеткізу мақсатында қағаз бетіне түсіріп, тіпті тақырып бойынша көрініс көрсетіп, өлең жолдарын шығарды. Бұдан  қорғаудың әр түрін қолдана отырып, әр оқушыға өзін әр қырынан көрсетуге мүмкіндік болды.

Топтық жұмыс қазақ тілі  сабақтарында өте тиімді, себебі оқушылар өз ойларын жеткізе біледі. Топтық жұмыс өткізген барысында мынадай өте қызықты  сабақ өтетінін  білген жоқпын. Топтық жұмыс кезінде бәрі қызу жұмыста, біреуі сурет салса, біреуі өз ойын салуда. Топтық жұмыста барлық оқушылардың қызығушылығы артып, жұмылдыра жұмыс жасай  біледі. Орташа оқитын оқушы  төмен оқитын оқушыларымен ойларын бөлісіп жатыр. Ал, дарынды балалар орташа оқитын оқушыларға кеңес бағыт бере отыра көмектесті.

Жаңа әдісті қолданып ұсынған тапсырмаларда оқушылар бір-бірімен тығыз қарым-қатынас жасап, өздеріне ұсынылған тапсырманы орындау жолдарын іздеу барысында  топпен шешіп, бір-бірінің көмегіне жүгінді. Яғни, бұл жерде Мерсер (2000) сипаттағандай, білімді бірлесіп алуда немесе «пікір алмасу» барысында тең құқылы серіктестер болып табылады. (1) Бұдан оқушыларды топтық жұмысқа итермелеу арқылы, әрқайсысы өз қабілеттеріне қарай ойларымен бөлісуге ерікті. Берілген тапсырманы орындау барысында әркім өз идеяларын ортаға тастап, өзара рөлдерге бөліне отырып, берілген уақытты тиімді пайдалануға тырысып отырды. Ал, түсінгендерін топпен қорғау барысында топтар бір-біріне сұрақ-жауап арқылы  кеңінен талқылап отырды.

Оқушыларды пәнге деген қызығушылығын арттырып, білімдерін бір жүйеге келтіру мақсатында тиімді әдіс-тәсілдерді пайдалану білімнің сапалы болуына себеп болады. Әр сабақта менің алға қоятын мақсаттарымның бірі балалардың сөйлеу тілін дамыту болып табылады, сондықтан әрбір сабағымда диалог құру үшін бірнеше әдістерді қолданамын.

Сұрақ-жауап әдісі мен үшін диалог құрудың ең ұтымдысы, себебі балалар сұрақ құруға және сұраққа жауап беруге үйренеді. Нәтижесінде өзара қарым-қатынас жасауға дағдыланады. Сабақ басында оқушылардан күн, ай, апта күндерін сұрау қалыптасқан жағдай. Үй жұмысын тексеруде «Мозайка», «Сыртқы-ішкі шеңбер», «Ақыл қалпағы», "Мұғалімге хат», т.б әдістерін қолданып, өткен тақырып бойынша жазбаша түрде сұрақ құрып, өздері жауап қайтарады. Жауап беруде толық жауап талап етемін, сондықтан оқушылар жауаптарын мысал келтіре отырып дәлелдейді.

Оқуды жақсарту үшін оқушылардың білім деңгейі қай дәрежеде, оның дамуына ықпал ету жолында бағалаудың да бірнеше түрін қолданамын, себебі әділ бағалау өз күшіне сенімділік, өзгенің жауабын тыңдау және пікір айтуға үйретеді.

Өзара бағалауды көбіне үй жұмысын тексеру барысында қолданған тиімді, себебі оқушылар тек баға беріп қана қоймай, қай тақырып, қай мәтінді мұқият қайталау керек екеніне ұсыныс жазады. Топпен жұмыс істегенде топтық бағалау, кей тапсырманы критерий бойынша бағалау, өз-өзін бағалау парақтарын кең қолданамын.

Қорыта келгенде, бұл – адам өмірінің ең басты мақсаттарының бірі болып табылады. Топтық жұмыста оқушылар өзін-өзі және өзгені бағалауды үйренді. Топтық жұмыс барысында оқушылардың өзгеруін аңғардық. Бұл жоба оқушылардың сабаққа белсене қатысуына мүмкіндік береді. Тұйық балалар ашылады, өз ойларымен еркін бөліседі. Топпен жұмыс барысында түгел оқушылар қамтылады. Оқу мен оқытудағы өзгерістердің бірі сабақ соңында рефлексия жасау болатын. Онда оқушылар алған білімдеріне, тапсырмаларына қорытынды жасап, пікір айтуға дағдыланды, сыни ойларын ортаға салды. Нәтижесінде топпен жұмыс істеуге үйрену арқылы өз-өздерін реттеуге бағыт алды. Жүйелі сөйлеуге, ойын ашық жеткізе білуге, талдау жасауға, еркіндікке үйренді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

Мұғалімге арналған нұсқаулық, 2012 ж.

Ресурс. 1-апта, 1-күн

3. Кобдикова Ж.У. Деңгейлеп саралап оқыту педагогикалық

технологиясыталаптарына сәйкес өтетін сабақтардың үлгісі. -А., 2006.

Көшкенова Жанбота Абайқызы

Бастауыш сынып мұғалімі

Адрес публикации: https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/216040-topty-zhmys-barysynda-oushy-bojynday-zge